اکسسوری (Accessory) در زبان انگلیسی ” چیزی است که میتواند با اضافه شدن به دیگر چیزها، آنها را مفیدتر، کاراتر و جذابتر کند”.
لوازم جانبی نزدیکترین و متداولترین ترجمهی این مفهوم به زبان فارسی است.
اکسسوری جزء آن دسته از مفاهیم و اشیائی است که به تازگی در ایران رواج یافته و استفاده از آن در غرب نیز به اوایل قرن بیست و یک میرسد؛ ولی استفاده از اینگونه لوازم که امروزه اکسسوری نامیده میشوند، قدمتی بس دور و دراز در تاریخ دارند و کمتر موزه، رمان و تاریخنوشتهای را میتوان یافت که در آن اشیائی با تعریف امروزین ما از اکسسوری در آن یافت نشود. از مجسمههای کوچک سنگی در هزاران سال قبل گرفته تا بادبزنهای مخصوص شاهان و اشراف و از کلاههای زنانه و مردانه گرفته تا ساعتهای جیبی و جعبههای جواهرات عهد عتیق، همه و همه نشانگر تاریخچهی بس دور و دراز اینگونه لوازم جانبی در زندگی انسانها هستند.
به طور کلی، اکسسوری بسیاری از لوازم مورد استفادهی ما را در تمام وجوه زندگیمان در بر میگیرد. عینک آفتابی، بُرس مو، جامسواکی، انواع شلفها، انواع جواهرات و جعبههای مخصوصشان، قاب موبایل، استند لبتاپ، گلدان و بسیاری از لوازم دیگر، جزئی از این خانوادهی پر جمعیت هستند.
این خانوادهی متنوع و پرجمعیت را میتوان بر اساس نوع کاربرد هر یک، به چند شاخهی کلی که هر کدام زیرشاخههای زیادی دارند تقسیم کرد:
١. اکسسوری منزل؛ آشپزخانه، اتاق خواب، پذیرایی، اتاق کودک و…
٢. مد و فشن؛ زنانه، مردانه، کودک و نوجوان، عروس، داماد و…
٣. اکسسوری لوازم الکترونیکی؛ موبایل، لبتاپ و…
اکسسوری منزل (Home Accessory)، به لوازم و کالاهایی در دکوراسیون داخلی اطلاق میشود که اگر چه وجود آنها در چیدمان فضای داخلی و زندگی روزمره به اندازهی برخی دیگر از لوازم همچون مبل و تلويزيون ضروری نیست، اما استفاده از آنها، هم باعث ایجاد فضایی زیبا و دلچسب در خانه میشود و هم در بسیاری از موارد کاراییهای خاصی نیز دارند. به عنوان مثال، یک تابلو نقاشی و یا یک گلدان ساخته شده از فینگر جوینت، تنها کارکرد اول یعنی فضاسازی را دارند ولی یک جامسواکی و یا جاکلیدی با چوب راش، هر دو مورد، یعنی هم فضاسازی و هم کارکرد را دارند.
طراحی و ساخت اکسسوری منزل، بستگی به طرح کلی دکوراسیون داخلی دارد و عموما مکمل آن میباشد. در یک طرح دکوراسیون مدرن با هندسهای غیر انحنایی و بیپیرایه بودن خاص این طرح، باید از اکسسوریهای خاصی با رنگبندی، زوایا و سادگی همخوان آن طرح کلی استفاده کرد. مسلما تلفیق طرح کلی و اکسسوری، یکی از تکنیکهای مورد استفادهی طراحان و سازندگان است؛ ولی تجربه نشان داده است که بدون شناخت از ویژگیهای هر طرح کلی، نمیتوان تلفیقاتی نوآورانه و در عین حال زیبا و چشمنواز را میهمان خانههای سفارشدهندگان عزیز کرد.
دیگر عامل تعیینکننده در طراحی و ساخت اکسسوری، توجه تام و تمام به اُرگانیک بودن متریالهای مورد استفاده است. این تاکید برای ما در حدی است که حتی اگر طرحی به مواد ارگانیک قابل اجرا نباشد، به جای اجرای طرح با مواد غیر ارگانیک، به سراغ طرحهای جایگزین خواهیم رفت. از آنجایی که اکثر اکسسوریهای منزل، در تماس مستقیم و بیواسطه و نزدیک با بدن ما هستند، استفادهی هر گونه مواد صنعتی در آنها، از مواد اولیه گرفته تا رنگ، میتواند در دراز مدت عامل منفی در سلامت ما باشد.
امروزه و با رشد تکنولوژی و ماشینی و آپارتمانی شدن زندگی انسانها، اکسسوریهای منزل نقش ویژهای در احیای حیات طبیعی انسان بهواسطهی استفاده از متریالها و رنگها و بافتهای طبیعی دارند؛ استفاده از چوب با رنگهای ارگانیک و طبیعی و عاری از مواد صنعتی، که خود نقش مخربی در محیط زیست دارند، مهمترین قانون در گروه ماست.